Trawniki

Plattegrond van het kamp

Luchtfoto (1 MB)

Het dorp Trawniki ligt ongeveer km ten oosten van Lublin. In de herfst van 1941 vestigden de nazi’s er een werkkamp in een voormalige suikerfabriek, en een trainingskamp voor SS recruten uit Rusland en de Baltische staten.







Joods Werkkamp

In het kamp verbleven Sovjet krijgsgevangenen en Poolse Joden. Het behoorde tot een netwerk van kampen dat onder bevel stond van SS-Brigadeführer Odilo Globocnik, de SSPF (SS- und Polizeiführer) in het district Lublin.

In het voorjaar van 1942 werden Joden uit Duitsland, Oostenrijk en Tsjechoslowakije naar Trawniki gedeporteerd. Velen van hen stierven van honger en ziekten, zij die in leven bleven werden doorgestuurd naar Belzec of doodgeschoten in het nabijgelegen bos.
In de winter van 1942 werd een borstelfabriek uit het getto van Miedzyrzec Podlaski samen met zijn arbeiders overgebracht naar Trawniki. In februari 1943 gebeurde hetzelfde met de Fritz Schultz fabriek in Warschau, met 10.000 arbeiders. De verhuisde fabriek bestond uit werkplaatsen voor kleermakers, bontwerkers en borstelmakers.
In mei 1943 werden Joden uit Nederland, Bialystok, Minsk en Smolensk overgebracht naar Trawniki.

In juli 1943 eiste de Osti (Ostindustrie GmbH), opgezet door de SS, dat het Trawniki kamp zou worden uitgebreid wegens zijn belang voor de Duitse oorlogsinspanning, bestaande uit de productie van uniformen etc..
In augustus 1943 werd het trainingskamp overgenomen door de WVHA, waarna het ressorteerde onder de commandant van het KZ Lublin (Majdanek). SS-Sturmbannführer Georg Wippern werd de economische en administratieve chef.
De Joodse gevangenen werden ook ingezet bij grondwerken en turfwinning buiten het kamp. Na de opstand in Sobibor op 14 oktober 1943 begonnen de nazi’s zich zorgen te maken over de mogelijkheid van meer opstanden in de Jodenkampen. Heinrich Himmler besloot alle Joodse kampen in het district Lublin te liquideren.
Deze vernietiging werd Aktion Erntefest genoemd ("Operatie Oogstfeest"). Op 3 november was Trawniki aan de beurt op te worden geëlimineerd: 10.000 Joden werden meegenomen naar buiten het kamp, naar grafkuilen die tevoren waren aangelegd, en doodgeschoten shot.

Joden voor de suikerfabriek *

* Deze foto’s tonen Joden uit het kamp Trawniki op het eerste transport naar Belzec. Zij werden gedeporteerd samen met Joden uit Piaski en Biscupice. In de loop van het transport werden honderden Joden opgesloten in een schuur naast de fabriek. Sommige getuigen uit Trawniki zijn ervan overtuigd dat in die schuur een vergassingsexperiment heeft plaatsgevonden; zij kregen die te horen van Oekraïeners uit Trawniki. Anderen denken dat de Joden in de schuur zijn gestikt wegens gebrek aan zuurstof. Hoe dan ook, de lichamen werden de volgende ochtend in de veewagens geladen, samen met mensen die nog leefden.

In het voorjaar van 1944 werden de nog overgebleven gevangenen overgebracht naar het werkkamp Starachowice in het district Radom.
Zo’n 20.000 Joodse gevangenen hebben vastgezeten in Trawniki zolang het kamp bestaan heeft.

SS Trainingskamp

De suikerfabriek

Identiteitskaart

Na hun inval in de Sovjet Unie in juni 1941, trachtten de nazi’s krijgsgevangen Oekraïeners die gediend hadden in het Rode Leger, over te halen om met hen gemene zaak te maken. Tienduizenden Oekraïeners namen vrijwillig dienst in Duitse bewakingsdiensten, evenals Litouwers, Letten, Esten en anderen.

Deze gevangenen uit het voormalige Oekraïense Sovjet-leger, afkomstig uit de westelijke Oekraïne (die vrijwillig in dienst traden van Aktion Reinhard) werden naar het trainingskamp van de SS in Trawniki gestuurd. In oktober 1941 werd SS-Sturmbannführer Karl Streibel aangesteld als kampcommandant.
Op 19 juli 1942 bezocht Himmler Trawniki. Bekijk onze fotopagina!

De eenheden van vrijwilligers werden door de plaatselijke bevolking "Trawnikis" of "Askaris" genoemd. De Duitsers noemden hen Hilfswillige of afgekort Hiwis, en zelf noemden de vrijwilligers zichzelf Wachmänner. In Trawniki kregen de Wachmänner een verkorte militaire training en oefening, waaronder including training voor het deporteren van Joden.
Ongeveer 2.000 – 3.000 bewakers slaagden voor de training gedurende het bestaan van het kamp. Sommigen van hen werden ingedeeld in twee bataljons, elk bestaande uit vier compagnieën, samen ongeveer 1.000 man. Een compagnie was 100 - 200 man groot. Eén van die compagnieën leidde op tot groepscommandant (Zugführer).
Eén of twee compagnieën waren permanent gestationeerd in Lublin met het oog op de veiligheid. Andere eenheden uit Trawniki verrichtten bewakingsdiensten bij verschillende instellingen en werkkampen binnen het district Lublin.
Op elk van de Aktion Reinhard vernietigingskampen was een eenheid groot 90 - 130 man gelegerd. De meeste groepscommandanten waren Volksdeutsche, die Duits en Oekraïens spraken.

Kijk op: Late Trawniki Trials.

Bronnen:

Gutman, Israel. Encyclopedia of the Holocaust
Arad, Yitzhak. Belzec, Sobibor, Treblinka
Dr. Robert Kuwalek, Majdanek Memorial
Jewish Historical Institute, Warsaw

Kommandantur 2002	Monument 2002	Muur van het kamp 2002	Fabriek 2002

© ARC 2006